Monument Valley: prachtige iOS-game geïnspireerd door Escher

Een gigantisch trappenhuis met trappen die alle kanten oplopen – maar geen enkele logische. Of een vierkant lopende trap die zichtbaar hoger én lager tegelijk gaat. Het is moeilijk om de kunst van de wijlen Nederlandse M.C. Escher te omschrijven. Hoe moeilijk moet het wel niet zijn geweest om het in een game te verwerken? Ontwikkelaar Ustwo heeft een huzarenstukje afgeleverd op de iPhone en iPad. Het vannacht uitgekomen Monument Valley is compact, vernuftig en prachtig.

Je mag Monument Valley geen officiële game over en ook geen hommage aan Maurits Cornelis Escher noemen. Zo is het spel niet bedoeld. Maar Ustwo heeft nooit onder of stoelen of banken gestoken dat Monument Valley is geïnspireerd door de Nederlands kunstenaar die geometrie een onmogelijke twist gaf. Niet in interviews, maar ook in het spel niet. Een van de eerste schermen die je tegenkomt, is de bekende oneindige driehoek waar je over loopt.

Dansen met perspectief

In Monument Valley verplaats je een witte prinses met een puntmuts. Dat doe je door op de oppervlaktes te tikken waar ze op dat moment naartoe kan lopen. Is dat niet het geval, dan geeft de hoofdrolspeelster geen krimp. Nou ja, hoofdrolspeelster: de helft van je interacties vindt plaats tussen jou en de omgeving. Muren, balken en hele gebouwen zijn hier en daar voorzien van een indicatie die aangeeft dat je eraan kan zitten, ingeleid door een vrij prominente ‘kraan’ waarmee je blokken kan roteren.

De omgeving verplaatsen is niet simpel een platformelement als ‘pak dit blok vast, verschuif het en ga erop staan’. Dat gebeurt wel in Monument Valley, maar zelden op de manier waarop je het verwacht. De game danst met perspectief. Niet zo substantieel als het kunstige avontuur FEZ dat doet, maar misschien wel verrassender. Je draait aan een kraan om een balk een andere kant op te krijgen, maar ziet niet aankomen dat die balk totaal anders aansluit op het volgende stuk van de omgeving dan je verwacht. Monument Valley zit vol met dat vernuft.

Maanden werk aan één level

Ustwo, wiens eerdere iOS-stokpaardje het in verhouding vrij bescheiden Whale Trail was, had bij het ontwerpen van Monument Valley voor ogen dat je elk level het liefst op de muur of op je shirt zou willen hebben. In een making of-video is te horen dat sommige levels soms maanden zijn bijgeschaafd. Het resultaat mag er zijn: de levels hebben allen hun eigen kleurenpalet en hebben steeds een heel andere flow. Sommige elementen komen terug in verschillende levels, maar wel steeds op een andere manier. Het zijn allemaal andere puzzels, die steeds sterker worden naar het einde toe en die ook nog wel even nazingen in je hoofd.

De zorg in de levels die er wel zijn, ging ten koste van de lange speelbaarheid van Monument Valley. Maak je geen illusies: dit is geen lang spel. Sommige levels hebben diepere lagen waardoor je ze een tweede keer kan spelen om het op een andere manier te benaderen, maar als je een beetje mee kan komen in het buigen van perspectief, heb je Monument Valley redelijk snel uitgespeeld.

Klapstuk

Erg is dat niet. Dan maar geen honderd kleine puzzels die allemaal op elkaar lijken en waarop je steeds drie sterren kan halen om je maar bezig te houden. Monument Valley is compact, weet je over te halen en vast te houden om het spel daadwerkelijk uit te spelen en vertelt in die tijd ook nog een compact verhaal. Soms in een zweverige tekst tussen de bedrijven door, soms in ogenschijnlijk subtiele animaties die het verhaal toch haarfijn uitleggen. Een moment met een spiegel is daarin het absolute klapstuk.

De schitterende omgevingen. De vervreemdende maar warme klanken. Het verhaal dat zo knap in zo weinig wordt uitgelegd. De ‘vergaming’ van M.C. Escher en één van de levels die wel direct lijkt te hinten naar iOS-succes The Room. Er zijn heel wat redenen te bedenken om Monument Valley te spelen. Een kunststukje.

Downloaden: Monument Valley (€3,59, geen in-app aankopen, universeel, iOS 6.0+)